W północnym Izraelu, w Jaskini Manot, archeolodzy odkryli tajemniczą rzeźbę, która przypomina skorupę żółwia. Szacuje się, że jej wiek to ponad 35 000 lat, co czyni ją jednym z najstarszych dowodów na rytuały przeprowadzane przez człowieka.
Rzeźba, której średnica wynosi około 30 centymetrów, została wykonana z dolomitowego kamienia o wadze 28 kg. Została znaleziona w centralnym punkcie komnaty w jaskini, daleko od miejsc codziennej aktywności. Badacze sugerują, że był to przedmiot wykorzystywany podczas rytuałów.
Israel Hershkovitz, antropolog z Uniwersytetu Tel Awiwu i współautor badań, wyjaśnia, że fragmenty „skorupy” mogły reprezentować różne grupy zintegrowane w jednej społeczności. Wiek znaleziska to około 35 000 do nawet 37 000 tysięcy lat, czyli wykonano je w okresie wczesnego górnego paleolitu.
Ten prosty przedmiot może być jednym z najstarszych dowodów na rytualne praktyki w tym regionie. Rzeźba została wykonana z kamienia, a jej powstanie datuje się na okres, kiedy ludzie tworzyli nowe, bardziej zaawansowane narzędzia kamienne, a także rozwijali społeczne tradycje.
W artykule naukowców czytamy, że identyfikacja wspólnych rytuałów w paleolicie ma znaczenie naukowe, ponieważ odzwierciedla ekspresję tożsamości zbiorowej i utrzymanie spójności grupy.
Rzeźba żółwia jest niewiele młodsza niż figurka z Niemiec, której wiek to około 40 tysięcy lat. Znalezisko z Izraela jest jednym z najstarszych dowodów na praktyki rytualne.
Jaskinia Manot została odkryta przypadkowo w 2008 roku podczas prac budowlanych, a kamień odnaleziono pięć lat później, w 2013 roku. Znajdował się we wnęce w tylnej ścianie komory oddzielonej od obszarów mieszkalnych stalaktytami i stalagmitami.
W miejscu, gdzie znaleziono rzeźbę, zauważono także ślady popiołu drzewnego, co sugeruje, że oświetlano je ogniem. Dobra akustyka pomieszczenia również wskazuje na to, że mogło być one używane do organizowania rytuałów i spotkań.
Badacze sugerują, że rzeźba była prawdopodobnie rodzajem totemu czy figurki religijnej. Analizy wykazały, że rowki na kamieniu są dziełem ludzkim, a ich kształt i mikroślady potwierdzają precyzyjną obróbkę narzędziami z epoki.
Według badaczy, motyw żółwia był silnie powiązany z długowiecznością, stabilnością i mądrością, stąd też pojawiał się w mitach i wierzeniach na całym świecie. Wzmianki o tych zwierzętach znaleźć można zarówno w hinduizmie, mitologii chińskiej czy rdzennych wierzeniach Ameryki Północnej.
Odnalezione znalezisko ma duże znaczenie, ponieważ pomaga nam lepiej zrozumieć zachowanie i wierzenia prehistorycznego człowieka z epoki paleolitu. Wtedy też rytuały były ważnym elementem integracji i rozwoju kultury.
Źródła:
https://www.pnas.org/doi/full/10.1073/pnas.2404632121
https://www.jpost.com/archaeology/archaeology-around-the-world/article-832758
https://www.livescience.com/archaeology/35-000-year-old-tortoise-shell-carving-may-be-holy-lands-oldest-evidence-of-ritual-behavior
