Wraz z początkiem 2025 roku, Polska gospodarka stoi przed poważnym wyzwaniem, gdy tarcze ochronne, które chroniły przedsiębiorców przed wzrostem cen energii elektrycznej, przestaną obowiązywać. To fundamentalna zmiana, która może wywołać efekt domina w całej gospodarce, ponieważ energia elektryczna stanowi kluczowy składnik kosztowy w produkcji praktycznie wszystkich dóbr i usług.
Wzrost cen energii – konsekwencje dla przedsiębiorców i konsumentów
Przedsiębiorcy, pozbawieni dotychczasowej osłony, będą zmuszeni do bezpośredniej konfrontacji z rynkowymi cenami energii, co nieuchronnie przełoży się na końcowe ceny produktów i usług oferowanych konsumentom. Wzrost cen energii będzie miał wszechstronne skutki społeczne, dotykając praktycznie każdego aspektu życia codziennego Polaków.
Według danych Polskiej Agencji Prasowej (PAP), w 2022 roku ceny energii elektrycznej dla przedsiębiorstw wzrosły o 34,5% w stosunku do roku poprzedniego. Wśród największych beneficjentów tarcz ochronnych byli przedsiębiorcy z sektora przemysłowego, którzy zużywają najwięcej energii elektrycznej.
Wpływ na gospodarstwa domowe
Gospodarstwa domowe będą odczuwać skutki wzrostu cen energii przede wszystkim poprzez wyższe rachunki za żywność, ponieważ produkcja rolna, przechowywanie i przetwórstwo produktów spożywczych są energochłonne. Według danych GUS, w 2022 roku ceny żywności w Polsce wzrosły o 11,4% w stosunku do roku poprzedniego.
Wpływ na małe i średnie przedsiębiorstwa
Małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP) będą szczególnie dotknięte przez wzrost cen energii, ponieważ mają ograniczone możliwości optymalizacji kosztów i mogą stanąć przed wyborem między podniesieniem cen a ograniczeniem działalności. Według danych PARP, w 2022 roku MSP stanowiły 99,8% wszystkich przedsiębiorstw w Polsce.
Wpływ na rynek pracy
Rosnące koszty energii mogą również prowadzić do głębszych zmian strukturalnych w gospodarce. Przedsiębiorstwa energochłonne mogą być zmuszone do modernizacji swoich procesów produkcyjnych lub przeniesienia części działalności do krajów o niższych kosztach energii. To z kolei może wpłynąć na rynek pracy, prowadząc do redukcji zatrudnienia w niektórych sektorach.
Wpływ na nierówności społeczne
Wzrost cen produktów i usług może również zmienić wzorce konsumpcyjne Polaków, skłaniając ich do poszukiwania tańszych alternatyw lub rezygnacji z niektórych zakupów. Szczególnie dotknięte mogą być rodziny o niskich dochodach, dla których wzrost kosztów życia może oznaczać konieczność drastycznych cięć w domowych budżetach. W dłuższej perspektywie może to prowadzić do pogłębienia nierówności społecznych i zwiększenia liczby osób zagrożonych ubóstwem energetycznym.
Warto podkreślić, że wzrost cen energii będzie miał również wpływ na środowisko naturalne, ponieważ przedsiębiorstwa mogą być zmuszone do korzystania z mniej ekologicznych źródeł energii, aby utrzymać koszty.
Jak wynika z danych Eurostatu, w 2022 roku Polska była jednym z największych emitentów gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej, co oznacza, że wzrost cen energii może również wpłynąć na realizację celów klimatycznych.
Wiele wskazuje na to, że Polska gospodarka stoi przed poważnym wyzwaniem, które wymaga szybkiej i skutecznej reakcji. Czas, aby rząd i przedsiębiorcy wspólnie znaleźli rozwiązania, które pozwolą ograniczyć wpływ wzrostu cen energii na gospodarkę i społeczeństwo.
