W sobotę, 14 marca, do Omanu przyjechali przedstawiciele USA i Iranu, by rozpocząć pierwsze w obecnej kadencji prezydenta USA Donalda Trumpa rozmowy na temat irańskiego programu nuklearnego. Prawdopodobnie, jak oceniła agencja Associated Press, porozumienie nie zostanie prędko osiągnięte, a stawka negocjacji pomiędzy wrogimi od 50 lat narodami jest niezwykle wysoka.
Do Omanu przybyli specjalny wysłannik Trumpa ds. Bliskiego Wschodu Steve Witkoff oraz minister spraw zagranicznych Iranu Abbas Aragczi. Witkoff powiedział, że „nasze stanowisko na dziś jest takie, że oczekujemy demontażu irańskiego programu narodowego”. Aragczi, cytowany przez irańską agencję IRNA, powiedział, że „jeśli obie strony będą miały wystarczającą wolę, ustalimy harmonogram. Ale jest jeszcze za wcześnie, aby o tym mówić”.
Tło negocjacji
W 2018 roku, w czasie swojej pierwszej kadencji na stanowisku prezydenta, Trump wycofał USA z umowy nuklearnej pomiędzy Iranem a światowymi mocarstwami. Porozumienie z 2015 roku miało na celu ograniczenie irańskiego programu wzbogacania uranu, by uniemożliwić temu krajowi produkcję broni jądrowej w zamian za złagodzenie międzynarodowych sankcji. Od tamtej pory Iran znacznie przekroczył przewidziane przez tę umowę ograniczenia w kwestii wzbogacania uranu.
Zachodnie mocarstwa zarzucają Teheranowi, że potajemnie dąży do budowy bomby jądrowej. Władze irańskie twierdzą, że ich program nuklearny służy wyłącznie celom cywilnym. Według danych Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA), w 2020 roku Iran posiadał około 550 kg uranu wzbogaconego do poziomu 4,5%, co jest ponad dwukrotnie więcej, niż przewidywała umowa z 2015 roku.
Konsekwencje niepowodzenia
Jeśli negocjacje między USA a Iranem zakończą się niepowodzeniem, może to prowadzić do zaostrzenia sankcji i większego napięcia w regionie. Według raportu amerykańskiej agencji Congressional Research Service, sankcje nałożone przez USA na Iran w 2019 roku spowodowały straty gospodarcze w wysokości około 14 miliardów dolarów.
Szansa na porozumienie
Mimo trudności, negocjacje między USA a Iranem mogą przynieść pozytywne rezultaty. Jak powiedział Aragczi, „negocjacje będą prowadzone z niezbędną wolą, aby osiągnąć porozumienie na równych prawach i prowadzące do zabezpieczenia interesów narodowych Iranu”. Jeśli obie strony będą gotowe do kompromisu, mogą znaleźć rozwiązanie, które będzie korzystne dla obu stron.
Według danych analityków, udział w negocjacjach może przynieść korzyści zarówno USA, jak i Iranowi. Jak ocenia amerykański analityk, Mark Dubowitz, „jeśli USA i Iran będą w stanie osiągnąć porozumienie, może to prowadzić do zwiększenia bezpieczeństwa w regionie i poprawy relacji między oboma krajami”.
Wnioski
Negocjacje między USA a Iranem są trudnymi i złożonymi, ale mogą przynieść pozytywne rezultaty. Jeśli obie strony będą gotowe do kompromisu i współpracy, mogą znaleźć rozwiązanie, które będzie korzystne dla obu stron. Mimo trudności, negocjacje mogą prowadzić do zwiększenia bezpieczeństwa w regionie i poprawy relacji między oboma krajami.
