W 2024 roku wydatki na cele wojskowe państw świata osiągnęły najwyższy poziom od zakończenia zimnej wojny, wynosząc aż 2,718 biliona dolarów. To już dziesiąty rok z rzędu, gdy budżety obronne rosną, jednak obecna dynamika jest największa od końca zimnej wojny. Za ten trend odpowiadają przede wszystkim zwiększone nakłady w Europie, w tym gwałtowny wzrost inwestycji wojskowych Rosji i rosnące wydatki na obronność w krajach NATO.
Według raportu Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem (SIPRI), wydatki na cele wojskowe państw świata wzrosły w ciągu ostatniego roku o prawie 10 proc., do 2,718 biliona dolarów. Odpowiadają za to zwłaszcza zwiększone o 17 proc. nakłady w Europie, wliczając Rosję. Jak oszacowano, inwestycje wojskowe Kremla wyniosły w ubiegłym roku 149 mld dolarów, co oznacza wzrost o 38 proc. w porównaniu z 2023 r. i jest to dwukrotnie więcej niż w 2015 roku.
Rosja gwałtownie zwiększyła wydatki na wojsko, pogłębiając przewagę w stosunku do Ukrainy. Obecnie Kijów wydaje wszystkie swoje dochody podatkowe na obronność, wyzwaniem będzie dalsze zwiększanie tego rodzaju inwestycji. W przypadku Ukrainy, wydatki na cele wojskowe wyniosły 34 proc. PKB tego kraju.
W Europie Środkowej i Zachodniej, wydatki na cele wojskowe rosną w niespotykanym wcześniej tempie. W przypadku Niemiec, w ciągu ostatniego roku wydatki na obronność wzrosły o 28 proc. do 88,5 mld dolarów. W Polsce o 31 proc. do 38 mld dolarów, co stanowiło 4,2 proc. polskiego PKB.
Stany Zjednoczone również zwiększyły swoje wydatki na cele wojskowe, o 5,7 proc. do 997 mld dolarów, co stanowiło 66 proc. całkowitych wydatków państw NATO i 37 proc. tego rodzaju wydatków globalnie. Znaczącą część budżetu przeznaczono na modernizację amerykańskiego arsenału nuklearnego, aby utrzymać strategiczną przewagę nad Rosją i Chinami.
Chiny zwiększyły swoje wydatki na wojsko o 7 proc., do 314 mld dolarów, co oznacza trzecią dekadę wzrostów. Chiny odpowiadają za 50 proc. wszystkich wydatków na obronę w Azji i Oceanii. Na Bliskim Wschodzie, tego rodzaju inwestycje wzrosły o 15 proc., a w przypadku Izraela o 65 proc. – jest to najsilniejszy roczny przyrost od czasu wojny sześciodniowej z 1967 r.
Warto zauważyć, że wpływ sankcji na wydatki wojskowe może być znaczący. W przypadku Iranu, wydatki wojskowe spadły o 10 proc., mimo zaangażowania tego kraju w regionalne konflikty. Zobacz również, jak inne kraje świata zwiększają swoje wydatki na cele wojskowe, aby utrzymać strategiczną przewagę w regionie.
W 2024 roku, światowe wydatki na wojsko osiągnęły rekordowy poziom, a tendencja ta będzie prawdopodobnie kontynuowana w dającej się przewidzieć przyszłości. Ekspert SIPRI, Lorenzo Scarazzato, twierdzi, że Europa weszła w okres wysokich i rosnących wydatków wojskowych, który będzie prawdopodobnie kontynuowany w przyszłości.
