W ostatnim czasie Alaksandr Łukaszenka, prezydent Białorusi, znany ze swojej prowokacyjnej retoryki, wygłosił oświadczenie, które wywołało poruszenie w Polsce i na Litwie. Białoruski dyktator stwierdził, że może dojść do stworzenia „nowej Białorusi” na terenach Wilna i Białostocczyzny. Ta groźba nie jest nowością w działaniach Łukaszenki, który od lat wykorzystuje prowokacje i groźby, by budować napięcia w stosunkach z sąsiednimi krajami.
W swoim oświadczeniu Łukaszenka oskarżył opozycję o rzekome próby zmiany granic. – Nasi obywatele uciekli tam (na Litwę – przyp. red.) i powiedzieli, że Wilno należy do terytorium Białorusi. Naprawdę. Poczekajcie, niedługo na Białostocczyźnie i na sąsiednich terenach Polski, gdzie siedzą nasi ludzie, też powiedzą, że to są białoruskie tereny – oświadczył Łukaszenka, cytowany przez białoruską agencję BelTA. – Proszę bardzo. Wy ich tam wezwaliście – wy się nimi zajmujcie – dodał Łukaszenka.
Zagrożenie aneksji Wilna i Białostocczyzny oraz stworzenia na tych terenach „nowej Białorusi” jest wysoce nieprawdopodobne, jednakże słowa Łukaszenki wywołały poruszenie w Polsce. Do słów białoruskiego dyktatora odniósł się Radosław Sikorski, minister spraw zagranicznych. – Jeśli chce odebrać nam Białostocczyznę, to niech przyjdzie i spróbuje – odparł krótko Sikorski.
Łukaszenka podobne stwierdzenia wygłaszał już wcześniej. Trzy lata temu, w trakcie obchodów Dnia Jedności Narodowej, określał wschodnią Polskę jako historyczne ziemie białoruskie. Taka retoryka Łukaszenki jest wysoce niebezpieczna, gdyż może prowadzić do dalszego wzrostu napięć w regionie.
Według danych MSZ, w 2022 roku liczba wydanych wiz dla obywateli Białorusi wzrosła o 15% w stosunku do roku poprzedniego. Jednocześnie, Polska jest jednym z głównych partnerów handlowych Białorusi, a wymiana handlowa pomiędzy oboma krajami sięga 2,5 mld euro rocznie.
Warto zauważyć, że Unia Europejska i Polska wielokrotnie podejmowały krytykę wobec Łukaszenki i jego rządu za łamanie praw człowieka i demokracji. W 2020 roku UE nałożyła sankcje na Białoruś, w tym.freeze majątku Łukaszenki i innych wysokich urzędników.
Wobec prowokacyjnej retoryki Łukaszenki, Polska i UE powinny zachować czujność i gotowość do reakcji na ewentualne prowokacje ze strony Białorusi. Jak pokazują dane historyczne, Łukaszenka jest w stanie podejmować ryzykowne decyzje, które mogą mieć poważne konsekwencje dla regionu. Dlatego też Polska i UE powinny współpracować w celu stabilizacji sytuacji w regionie i zapobiegania dalszym prowokacjom ze strony Łukaszenki.
