Wszyscy, którzy korzystają z programu „Czyste Powietrze”, powinni być przygotowani na intensyfikację kontroli w swoich domach. Ministerstwo Klimatu i Śródowiska ogłosiło, że w ramach programu „Czyste Powietrze”, który objął już ponad 800 tysięcy Polaków z dofinansowaniem wartym 26,5 miliarda złotych, seront przeprowadzone kontrole w domach beneficjentów. To reakcja na wykrycie licznych nieprawidłowości w realizacji programu, które ujawniły dotychczasowe 4,6 tysiąca kontroli.
Czego dotyczą kontrole?
Przede wszystkim, kontrole będą dotyczyć przypadków sztucznego zaniżania dochodów gospodarstw domowych oraz fikcyjnego powiększania składu rodziny dla uzyskania wyższego dofinansowania. Ponadto, będą sprawdzane koszty materiałów i instalacje systemów grzewczych, aby upewnić się, że spełniają one wymogi programu.
Wyniki dotychczasowych kontroli
Dotychczasowe kontrole wykazały, że w wielu przypadkach beneficjenci próbowali wykorzystać luki w systemie. W wyniku kontroli, w 573 przypadkach beneficjenci musieli zwrócić część otrzymanej dotacji. To tylko cząstka problemu, ponieważ wiele osób próbowało wykorzystać program, aby uzyskać niedozwolone korzyści finansowe.
Intensyfikacja kontroli – konsekwencje dla beneficjentów
Intensyfikacja kontroli może wywołać falę niepokoju społecznego i nieufności wobec programów rządowych. Beneficjenci, którzy uczciwie realizują inwestycje, mogą poczuć się dotknięci oskarżeniami o oszustwo, a ci, którzy próbowali wykorzystać luki w systemie, mogą obawiać się kontroli i konieczności zwrotu dotacji.
Wpływ na rynek wykonawców i dostawców urządzeń grzewczych
Zaostrzenie kontroli może również wpłynąć na rynek wykonawców i dostawców urządzeń grzewczych. Można spodziewać się wzrostu cen usług i materiałów spełniających normy programu, co w konsekwencji może pogłębić problem ubóstwa energetycznego wśród najuboższych gospodarstw domowych.
Konsekwencje dla społeczeństwa
Wykryte nieprawidłowości i nadużycia mogą również prowadzić do pogłębienia podziałów społecznych. Z jednej strony mamy osoby, które uczciwie zrealizowały inwestycje, z drugiej – te, które próbowały wykorzystać luki w systemie. Może to skutkować wzrostem nieufności między sąsiadami i osłabieniem więzi społecznych, szczególnie w mniejszych miejscowościach, gdzie informacje o kontrolach szybko się rozprzestrzeniają.
Według danych Ministerstwa Klimatu i Środowiska, do końca roku planowana jest kontrola 5 procent wszystkich dofinansowanych inwestycji. Czas pokaże, jakie będą konsekwencje tych kontroli dla beneficjentów i dla społeczeństwa w ogóle.
