Pontyfikat papieża Franciszka zapisze się w historii jako czas przełomowych gestów wobec osób LGBT+. Argentyński jezuita wielokrotnie podkreślał konieczność troski duszpasterskiej wobec osób homoseksualnych, biseksualnych i transpłciowych. Jego decyzja o dopuszczeniu błogosławieństw par tej samej płci – choć poza liturgią – wywołała burzę dyskusji w Kościele.
Dokument „Fiducia supplicans” nie zmienia doktryny, ale otwiera nową przestrzeń dialogu. Czy to początek głębszej zmiany w Kościele? Papież Franciszekapelował o objęcie troską duchową osób homoseksualnych, biseksualnych i transpłciowych. Wprowadził błogosławieństwo par tej samej płci poza rytuałem; zastrzegł jednak, że nie oznacza ono akceptacji ich związku.
Według Kościoła katolickiego, sama orientacja homoseksualna nie jest grzechem, w przeciwieństwie do czynów homoseksualnych. Papież Franciszek przypominał, że „problemem nie jest taka orientacja sama w sobie, musimy być sobie braćmi. Problemem jest wywieranie nacisku za pomocą tej orientacji, lobby chciwych ludzi, lobby polityczne i masońskie, tak wiele różnych lobby”.
W latach swojego pontyfikatu papież Franciszek wielokrotnie wypowiadał się na temat osób homoseksualnych oraz ich miejsca we wspólnocie Kościoła katolickiego. Pierwsza jego publiczna deklaracja na ten temat padła w drodze powrotnej ze Światowych Dni Młodzieży w Brazylii, które odbyły się w lipcu 2013 r., czyli cztery miesiące po wyborze na Stolicę Piotrawą.
Synod Biskupów na temat małżeństwa i rodziny, który odbył się w październiku 2018 r., był jednym z najważniejszych wydarzeń w Kościele katolickim. Franciszek jako pierwszy papież podjął próbę przyjrzenia się wyborom życiowym i sposobom przeżywania wiary osób homoseksualnych, biseksualnych i transpłciowych.
Temat osób LGBT+ wrócił także w czasie obrad synodu o synodalności, który rozpoczął się w październiku 2021 r., a zakończył 27 października 2024 r. Po raz pierwszy te osoby mogły w nich uczestniczyć na pełnych prawach i mówić swoim głosem. Dla wielu środowisk katolickich było to pierwsze zetknięcie się z ujawnionymi osobami homoseksualnymi, biseksualnymi i transpłciowymi.
W międzyczasie w wywiadzie dla Associated Press z 25 stycznia 2023 r. Franciszek przyznał, że niektórzy katoliccy biskupi w różnych częściach świata popierają przepisy penalizujące homoseksualizm i dyskryminujące osoby o takiej orientacji. Ocenił, że tacy duchowni powinni przejść „proces nawrócenia”.
Deklaracja „Fiducia supplicans” o znaczeniu duszpasterskim błogosławieństw wydana 18 grudnia 2023 r. przez watykańską Dykasterię Nauki Wiary budzi kontrowersje, ale też nadzieję na większą inkluzywność. Dokument wprowadził błogosławieństwo, które nie jest wpisane w obrzędach liturgicznych.
Holenderscy biskupi 18 stycznia 2024 r. opowiedzieli się za błogosławieństwami osób homoseksualnych pozostających w związkach. W wydanym oświadczeniu podkreślili, że Kościół katolicki jest „Kościołem gościnnym”, który nie chce nikogo pozbawiać wsparcia i mocy Bożej.
Zgodę na błogosławienie par jednopłciowych zadeklarowała także Konferencja Episkopatu Portugalii. W oświadczeniu napisano, że pozostają „w pełnej jedności” z papieżem Franciszkiem. Sprecyzowali jednocześnie, że nie zamierzają utrudniać posługi duchownym, którzy chcieliby błogosławić „pary pozostające w sytuacjach nieregularnych”.
Według ekspertów, błogosławieństwo jest przeznaczone dla dwóch odrębnych osób, natomiast związek sam w sobie nie otrzymuje błogosławieństwa. „To jednak krok w dążeniu do większego szacunku i uznania dla osób pozostających w związkach homoseksualnych” – ocenił na łamach portalu NOS historyk kościoła Peter Nissen.
W Polsce, według Głównego Urzędu Statystycznego, w 2020 r. było około 38,6 mln katolików, co stanowiło około 98% ludności kraju. Jednak tylko około 36% Polaków regularnie uczestniczy w mszach świętych.
Warto zauważyć, że Kościół katolicki w Polsce ma duże wpływy na społeczeństwo i politykę. Według sondażu przeprowadzonego przez Instytut Badań Społecznych w 2020 r., 71% Polaków uważa, że Kościół ma duży wpływ na politykę w kraju.
Podsumowując, pontyfikat papieża Franciszka zapisze się w historii jako czas przełomowych gestów wobec osób LGBT+. Jego decyzja o dopuszczeniu błogosławieństw par tej samej płci – choć poza liturgią – wywołała burzę dyskusji w Kościele. Czas pokaże, czy to początek głębszej zmiany w Kościele.
