W dniu 10 czerwca br. Sławosz Uznański-Wiśniewski wyruszy na orbitę okołoziemską jako uczestnik misji na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). To historyczny moment dla polskiej nauki i kosmonautyki, ponieważ Uznański-Wiśniewski będzie drugim Polakiem w historii, który poleci w kosmos.
Uznański-Wiśniewski został wybrany przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA) do Rezerwy Astronautów ESA w listopadzie 2022 roku. Był to wynik 13-letniej przygotowywania się do tego celu. W wywiadzie dla „Business Insider” Uznański-Wiśniewski powiedział: „Czekałem na otwarcie tego programu od 2008 r. Już wtedy śledziłem rekrutację, ale byłem za młody, by aplikować i nie spełniałem kryteriów”.
Uznański-Wiśniewski urodził się 12 kwietnia 1984 r., w 23. rocznicę pierwszego lotu w kosmos Jurija Gagarina. Jak sam mówi, urodził się do eksploracji kosmosu. Przed podjęciem decyzji o karierze astronauty, Uznański-Wiśniewski pracował w CERN, gdzie specjalizował się w projektowaniu systemów elektronicznych odpornych na promieniowanie.
W ramach przygotowań do misji, Uznański-Wiśniewski przeszedł szkolenia dotyczące systemów podtrzymywania życia w kapsule Dragon, trajektorii, zasilania i komunikacji. Nieocenioną pomocą dla Polaka okazało się podpatrywanie, jak radzi sobie na orbicie jego kolega po fachu, Marcus Wandt.
Misja Ax-4 to czwarta komercyjna wyprawa realizowana przez Axiom Space. Udział w niej Polaka to rezultat umowy podpisanej między Ministerstwem Rozwoju i Technologii a ESA na przygotowanie i przeprowadzenie polskiej misji technologiczno-naukowej IGNIS na ISS.
Uznański-Wiśniewski będzie reprezentował Polskę w międzynarodowej załodze Ax-4, w skład której wchodzą: Peggy Whitson (USA) – dowódczyni, Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot oraz Tibor Kapu (Węgry) – specjalista. Misja Ax-4 będzie trwała kilka miesięcy, a jej głównym celem jest przeprowadzenie ponad 60 eksperymentów naukowych na pokładzie ISS.
13 z tych eksperymentów przygotowały polskie instytucje. Uznański-Wiśniewski powiedział, że jest zainteresowany wszystkim, co związane z misją: „działaniem kapsuły, rakietą, która ją wyniesie na orbitę, stacją kosmiczną”. Dodaje, że „poza tym mam duszę odkrywcy, lubię ruszać w nieznane, więckosmos to najwspanialsze wyzwanie”.
Uznański-Wiśniewski jest świadomy ryzyka związanego z misją, ale jak mówi, „praca astronauty jest ryzykowna, ale staram się to ryzyko oszacować”. Przyznaje, że przed lotem w kosmos towarzyszą mu pewne obawy, ale jest gotowy do podjęcia wyzwania.
Po powrocie na Ziemię, Uznański-Wiśniewski planuje prowadzić wykłady na uczelniach i popularyzować naukę i kosmos wśród młodszego pokolenia. Chce pokazać, że „kosmos nie jest tylko dla największych, ale jest dla każdego”. Jak mówi, „dziś reprezentuję Polskę i całe pokolenie Polaków – naukowców, nauczycieli, studentów. Wszystkich, którzy przyczyniają się do rozwoju nauki na poziomie lokalnym i globalnym”.
Uznański-Wiśniewski jest pewien, że jego lot w kosmos zmieni jego życie, ale chce wykorzystać ten czas do popularyzacji nauki i kosmosu. Jak mówi, „inżynierowie czy naukowcy rzadko są w Polsce publicznie rozpoznawalni – nie są ani celebrytami, ani autorytetami. Dla młodszego pokolenia to niezwykle ważne, by miały wzór i osobę do naśladowania ze świata nauki i dążyły do pójścia w jej ślady”.
